LỄ KỶ NIỆM 154 NĂM NGÀY MẤT ANH HÙNG DÂN TỘC NGUYỄN TRUNG TRỰC (1868 - 2022) TẠI TỈNH BÌNH ĐỊNH
Nhằm tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực trong sự nghiệp đấu tranh dựng nước và giữ nước, sáng ngày 07/10/2022 (nhằm ngày 12/9 âm lịch) tại Đền thờ Nguyễn Trung Trực (thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định), Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ chức Lễ giỗ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực.
Tham dự Lễ có các đồng chí: Nguyễn Thanh Tùng - nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Định; Lê Kim Toàn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Nguyễn Tuấn Thanh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; cùng các đồng chí Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND tỉnh, lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể của tỉnh, huyện Phù Cát; Đảng ủy, chính quyền của 18 xã, thị trấn thuộc huyện Phù Cát và đông đảo nhân dân địa phương.
Lễ giỗ năm nay được tỉnh Bình Định tổ chức trang trọng theo nghi thức truyền thống, cùng với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đầy ấn tượng phục vụ nhân dân như: biểu diễn nghệ thuật truyền thống, thi đấu võ thuật cổ truyền Bình Định… diễn ra trong 05 ngày từ ngày 03 - 07/10/2022 (nhằm ngày 08 đến ngày 12 tháng 9 âm lịch).
Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1838 - 1868) tên thật là Nguyễn Văn Lịch, khi tham gia nghĩa quân thường được gọi là Quản Chơn, Quản Lịch. Ông sinh năm Mậu Tuất (1838), tại làng Bình Nhựt, huyện Cửu An, phủ Tân An (nay thuộc xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức, tỉnh Long An); nguyên quán của ông ở xóm Lưới, làng Vĩnh Hội, tổng Trung An, huyện Phù Cát, trấn Bình Định (nay là thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định).
Nguyễn Trung Trực nổi tiếng giỏi võ từ nhỏ, tính tình cương trực, nghĩa hiệp, giàu lòng yêu nước, thương dân. Bởi tính tình cương trực, hay cưu mang giúp đỡ kẻ thế cô, nên ông được thầy đặt tên là “Trực”. Năm 16 tuổi đã thượng đài, năm 18 tuổi thủ đài dài ngày tại chợ huyện. Từ đó danh tiếng ông lừng lẫy, chẳng những về võ nghệ mà cả về đức độ, sự thông minh, khẳng khái…
Tháng 2/1859, quân Pháp tiến đánh Gia Định, mở màn xâm chiếm Nam kỳ. Nguyễn Trung Trực đứng lên lập đội dân dũng, tuy nhỏ tuổi, nhưng được nhiều người hưởng ứng. Năm Tân Dậu (1861), Trương Định lúc đó giữ chức Phó Quản cơ Gia Định đã chiêu mộ nghĩa quân, tổ chức đánh Pháp nhiều trận. Vua Tự Đức phong cho Trương Định chức Quản cơ, rồi thăng chức Phó Lãnh binh Gia Định. Lúc này, Nguyễn Trung Trực đã gia nhập nghĩa quân do Trương Định lãnh đạo. Ông đã sớm bộc lộ tài năng, đức độ của một thủ lĩnh xuất sắc trong hàng ngũ nghĩa quân nên được Trương Định trọng dụng, cho làm Quyền sung Quản binh đạo. Thời gian này, Nguyễn Trung Trực được giao chỉ huy một bộ phận nghĩa quân hoạt động ở vùng Tân An, đã lập được nhiều công trạng, tiêu biểu như trận: đốt cháy và làm chìm tàu L'Espérance (tàu “Hy vọng”) trên vàm Nhựt Tảo (thuộc tỉnh Long An) vào ngày 10/12/1861. Tiếp đó, Nguyễn Trung Trực lại chỉ huy nghĩa quân tấn công một tiểu hạm khác của Pháp trên rạch Tra (Gò Công)…
Năm 1867, Nguyễn Trung Trực được phong chức Lãnh binh tỉnh Gia Định; rồi Thành thủ úy tỉnh Hà Tiên. Nhưng ông chưa kịp về Hà Tiên thì Hà Tiên đã lọt vào tay quân Pháp (ngày 24/6/1867). Nguyễn Trung Trực rút quân về Hòn Chông, mở rộng hoạt động về vùng U Minh (huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang ngày nay). Đêm 16/6/1868, Nguyễn Trung Trực cùng nghĩa quân, lợi dụng lúc trời tối đã tổ chức đánh úp, diệt và thiêu rụi đồn Kiên Giang; làm chủ nơi này một tuần lễ.
Tiếp đó, ông chiến đấu lừng danh ở lục tỉnh Nam Kỳ với lối đánh “xuất quỷ nhập thần” đầy hiệu quả. Tháng 10/1868, nghĩa quân Nguyễn Trung Trực bị giặc bao vây. Ông bị bắt và bị giặc Pháp hành quyết tại Rạch Giá ngày 27/10/1868 (nhằm 12/9 âm lịch). Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực đã hy sinh oanh liệt vì dân, vì nước với khí phách anh hùng cùng câu nói: “Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam mới hết người nước Nam đánh Tây.” Tấm gương, khí phách của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực đã góp phần hun đúc lòng yêu nước, ý chí quật khởi, kiên cường chống giặc ngoại xâm của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Bình Định nói riêng.
Mặc dù sự nghiệp chống Pháp của Nguyễn Trung Trực gắn liền với vùng đất Nam Bộ, nhưng tại quê hương ông, ghi nhận, tôn vinh công lao to lớn của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, người con của quê hương Bình Định, năm 2020 Đền thờ Nguyễn Trung Trực được xây dựng tại quê hương ông thuộc thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát. Công trình được xây dựng trên khu đất rộng khoảng 1,2 hecta, bao gồm các hạng mục: Sân đậu xe, tường rào, cổng tam quan, nhà quản lý, nhà soạn lễ, bức bình phong, nhà vọng cảnh, nhà bia, sân hành lễ, sân và đường nội bộ, đền thờ chính. Tất cả các hạng mục công trình đều sử dụng lối kiến trúc truyền thống; công trình và màu sắc hòa lẫn cảnh quan tự nhiên, kết nối hài hòa tạo nên sự trang trọng cho khu Đền thờ. Đền thờ Nguyễn Trung Trực được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh tại Quyết định số 1538/QĐ-UBND ngày 16/5/2022.
Lễ kỷ niệm 154 năm Ngày mất Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1868 - 2022)” là dịp để tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của ông đối với đất nước, đồng thời góp phần tuyên truyền, giáo dục các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Đây cũng là dịp quảng bá di tích gắn với một số loại hình di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu tỉnh Bình Định đến với nhân dân và du khách, nâng cao hiệu quả phát huy giá trị di tích./.
Tham dự Lễ có các đồng chí: Nguyễn Thanh Tùng - nguyên Ủy viên BCH Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Định; Lê Kim Toàn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Nguyễn Tuấn Thanh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; cùng các đồng chí Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND, UBND tỉnh, lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể của tỉnh, huyện Phù Cát; Đảng ủy, chính quyền của 18 xã, thị trấn thuộc huyện Phù Cát và đông đảo nhân dân địa phương.
Đền thờ Nguyễn Trung Trực
Lễ giỗ năm nay được tỉnh Bình Định tổ chức trang trọng theo nghi thức truyền thống, cùng với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đầy ấn tượng phục vụ nhân dân như: biểu diễn nghệ thuật truyền thống, thi đấu võ thuật cổ truyền Bình Định… diễn ra trong 05 ngày từ ngày 03 - 07/10/2022 (nhằm ngày 08 đến ngày 12 tháng 9 âm lịch).
Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1838 - 1868) tên thật là Nguyễn Văn Lịch, khi tham gia nghĩa quân thường được gọi là Quản Chơn, Quản Lịch. Ông sinh năm Mậu Tuất (1838), tại làng Bình Nhựt, huyện Cửu An, phủ Tân An (nay thuộc xã Thạnh Đức, huyện Bến Lức, tỉnh Long An); nguyên quán của ông ở xóm Lưới, làng Vĩnh Hội, tổng Trung An, huyện Phù Cát, trấn Bình Định (nay là thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định).
Đại biểu lãnh đạo tỉnh và huyện Phù Cát thực hiện nghi thức tế lễ tại Đền thờ
Nguyễn Trung Trực nổi tiếng giỏi võ từ nhỏ, tính tình cương trực, nghĩa hiệp, giàu lòng yêu nước, thương dân. Bởi tính tình cương trực, hay cưu mang giúp đỡ kẻ thế cô, nên ông được thầy đặt tên là “Trực”. Năm 16 tuổi đã thượng đài, năm 18 tuổi thủ đài dài ngày tại chợ huyện. Từ đó danh tiếng ông lừng lẫy, chẳng những về võ nghệ mà cả về đức độ, sự thông minh, khẳng khái…
Tháng 2/1859, quân Pháp tiến đánh Gia Định, mở màn xâm chiếm Nam kỳ. Nguyễn Trung Trực đứng lên lập đội dân dũng, tuy nhỏ tuổi, nhưng được nhiều người hưởng ứng. Năm Tân Dậu (1861), Trương Định lúc đó giữ chức Phó Quản cơ Gia Định đã chiêu mộ nghĩa quân, tổ chức đánh Pháp nhiều trận. Vua Tự Đức phong cho Trương Định chức Quản cơ, rồi thăng chức Phó Lãnh binh Gia Định. Lúc này, Nguyễn Trung Trực đã gia nhập nghĩa quân do Trương Định lãnh đạo. Ông đã sớm bộc lộ tài năng, đức độ của một thủ lĩnh xuất sắc trong hàng ngũ nghĩa quân nên được Trương Định trọng dụng, cho làm Quyền sung Quản binh đạo. Thời gian này, Nguyễn Trung Trực được giao chỉ huy một bộ phận nghĩa quân hoạt động ở vùng Tân An, đã lập được nhiều công trạng, tiêu biểu như trận: đốt cháy và làm chìm tàu L'Espérance (tàu “Hy vọng”) trên vàm Nhựt Tảo (thuộc tỉnh Long An) vào ngày 10/12/1861. Tiếp đó, Nguyễn Trung Trực lại chỉ huy nghĩa quân tấn công một tiểu hạm khác của Pháp trên rạch Tra (Gò Công)…
Đông đảo nhân dân xem chương trình biểu diễn nghệ thuật
Năm 1867, Nguyễn Trung Trực được phong chức Lãnh binh tỉnh Gia Định; rồi Thành thủ úy tỉnh Hà Tiên. Nhưng ông chưa kịp về Hà Tiên thì Hà Tiên đã lọt vào tay quân Pháp (ngày 24/6/1867). Nguyễn Trung Trực rút quân về Hòn Chông, mở rộng hoạt động về vùng U Minh (huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang ngày nay). Đêm 16/6/1868, Nguyễn Trung Trực cùng nghĩa quân, lợi dụng lúc trời tối đã tổ chức đánh úp, diệt và thiêu rụi đồn Kiên Giang; làm chủ nơi này một tuần lễ.
Tiếp đó, ông chiến đấu lừng danh ở lục tỉnh Nam Kỳ với lối đánh “xuất quỷ nhập thần” đầy hiệu quả. Tháng 10/1868, nghĩa quân Nguyễn Trung Trực bị giặc bao vây. Ông bị bắt và bị giặc Pháp hành quyết tại Rạch Giá ngày 27/10/1868 (nhằm 12/9 âm lịch). Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực đã hy sinh oanh liệt vì dân, vì nước với khí phách anh hùng cùng câu nói: “Bao giờ Tây nhổ hết cỏ nước Nam mới hết người nước Nam đánh Tây.” Tấm gương, khí phách của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực đã góp phần hun đúc lòng yêu nước, ý chí quật khởi, kiên cường chống giặc ngoại xâm của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung và tỉnh Bình Định nói riêng.
Mặc dù sự nghiệp chống Pháp của Nguyễn Trung Trực gắn liền với vùng đất Nam Bộ, nhưng tại quê hương ông, ghi nhận, tôn vinh công lao to lớn của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, người con của quê hương Bình Định, năm 2020 Đền thờ Nguyễn Trung Trực được xây dựng tại quê hương ông thuộc thôn Vĩnh Hội, xã Cát Hải, huyện Phù Cát. Công trình được xây dựng trên khu đất rộng khoảng 1,2 hecta, bao gồm các hạng mục: Sân đậu xe, tường rào, cổng tam quan, nhà quản lý, nhà soạn lễ, bức bình phong, nhà vọng cảnh, nhà bia, sân hành lễ, sân và đường nội bộ, đền thờ chính. Tất cả các hạng mục công trình đều sử dụng lối kiến trúc truyền thống; công trình và màu sắc hòa lẫn cảnh quan tự nhiên, kết nối hài hòa tạo nên sự trang trọng cho khu Đền thờ. Đền thờ Nguyễn Trung Trực được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh tại Quyết định số 1538/QĐ-UBND ngày 16/5/2022.
Lễ kỷ niệm 154 năm Ngày mất Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực (1868 - 2022)” là dịp để tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của ông đối với đất nước, đồng thời góp phần tuyên truyền, giáo dục các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, phấn đấu xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. Đây cũng là dịp quảng bá di tích gắn với một số loại hình di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu tỉnh Bình Định đến với nhân dân và du khách, nâng cao hiệu quả phát huy giá trị di tích./.
Tin và ảnh: Đặng Văn Đệ
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập27
- Hôm nay3,101
- Tháng hiện tại38,624
- Tổng lượt truy cập3,510,431