Lễ công bố quyết định xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng ông Nam Hải Vạn Kim Giao
Ngày 16/4/2022, TX.Hoài Nhơn tổ chức Lễ công bố Quyết định công nhận xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021 và đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao (xã Hoài Hải).
Tham dự buổi lễ có ông Hồ Sĩ Dũng - Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh; bà Huỳnh Thị Anh Thảo - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh; lãnh đạo Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ngành của tỉnh; lãnh đạo các cấp, phòng, ban của TX Hoài Nhơn, xã Hoài Hải và đông đảo nhân dân địa phương.
1. Công bố quyết định xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021.
Xã Hoài Hải được thành lập vào năm 1994 trên cơ sở thôn Kim Giao, thuộc xã Hoài Hương và thôn Diêu Quang thuộc xã Hoài Mỹ. Xã Hoài Hải được chia thành 5 thôn: Diêu Quang, Kim Giao Bắc, Kim Giao Nam, Kim Giao Trung, Kim Giao Thiện. Xã Hoài Hải có địa hình như một bán đảo, là một xã bãi ngang. Phía bắc giáp phường Hoài Hương qua cửa biển An Dũ của sông Lại Giang; nam giáp xã Hoài Mỹ; tây giáp phường Hoài Hương và xã Hoài Mỹ; đông giáp biển Đông.
Tuy thành lập muộn nhất so với 17 xã, phường trong toàn TX.Hoài Nhơn, nhưng dưới sự lãnh đạo của Thị ủy, UBND TX Hoài Nhơn, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hoài Hải không ngừng nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM.
Tham dự buổi lễ có ông Hồ Sĩ Dũng - Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh; bà Huỳnh Thị Anh Thảo - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh; lãnh đạo Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới (XDNTM) tỉnh; đại diện lãnh đạo các sở, ngành của tỉnh; lãnh đạo các cấp, phòng, ban của TX Hoài Nhơn, xã Hoài Hải và đông đảo nhân dân địa phương.
Đông đảo nhân dân tham dự Lễ công bố Quyết định công nhận xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021 và đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao
1. Công bố quyết định xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021.
Xã Hoài Hải được thành lập vào năm 1994 trên cơ sở thôn Kim Giao, thuộc xã Hoài Hương và thôn Diêu Quang thuộc xã Hoài Mỹ. Xã Hoài Hải được chia thành 5 thôn: Diêu Quang, Kim Giao Bắc, Kim Giao Nam, Kim Giao Trung, Kim Giao Thiện. Xã Hoài Hải có địa hình như một bán đảo, là một xã bãi ngang. Phía bắc giáp phường Hoài Hương qua cửa biển An Dũ của sông Lại Giang; nam giáp xã Hoài Mỹ; tây giáp phường Hoài Hương và xã Hoài Mỹ; đông giáp biển Đông.
Tuy thành lập muộn nhất so với 17 xã, phường trong toàn TX.Hoài Nhơn, nhưng dưới sự lãnh đạo của Thị ủy, UBND TX Hoài Nhơn, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hoài Hải không ngừng nỗ lực phấn đấu, đoàn kết, nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM.
TX Hoài Nhơn tổ chức lễ công bố quyết định xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021
Đến năm 2018, Hoài Hải được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Hoài Hải là 1 trong 5 xã cuối cùng của TX.Hoài Nhơn đạt chuẩn NTM nhưng là xã đầu tiên trên địa bàn đạt được 13/13 tiêu chí XDNTM nâng cao. Hạ tầng kinh tế xã hội, cơ sở vật chất được đầu tư, mở rộng đáp ứng được nhu cầu phát triển. Đời sống vật chất, tinh thần, chất lượng sống của nhân dân cải thiện và nâng cao. Năm 2021, thu nhập bình quân đầu người của xã Hoài Hải là 62,56 triệu đồng/người/năm tăng 1,6 lần so với năm 2017. Người dân hài lòng về kết quả thực hiện, khảo sát trên 1.300 hộ dân với tỷ lệ phiếu hài lòng chiếm 96%.
Từ những kết quả này, ngày 27/3/2022, UBND tỉnh công nhận xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021; Hoài Hải là xã đầu tiên trong 7 xã thực hiện Chương trình XDNMT nâng cao của tỉnh được công nhận.
2. Đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao
Kim Giao là thôn được thành lập lâu đời ở vùng biển phía bắc tỉnh Bình Định nói chung và thị xã Hoài Nhơn nói riêng. Năm 1839 lập địa bạ, Kim Giao được kê trong mục các ấp được lập địa bạ triều Nguyễn, Kim Giao là một trong 108 làng thuộc phủ Hoài Nhơn.
Trong quá trình di dân vào khẩn hoang, tạo lập cuộc sống trên vùng đất mới, các thế hệ cha ông thôn Kim Giao, xã Hoài Hải đã mang theo phong tục tập quán và tín ngưỡng dân gian ở cố hương đến vùng đất mới, trong đó có tín ngưỡng thờ cúng cá Ông (cá Voi). Sau khi cuộc sống được định hình, kinh tế phát triển, những bộ phận dân cư sinh sống bằng nghề biển trên vùng đất mới đã chú tâm xây dựng các cơ sở tín ngưỡng để thờ cúng cá Ông và thực hiện các nghi thức lễ liên quan đến tập tục thờ thần Nam Hải. Đây là một nhu cầu tất yếu trong đời sống tâm linh tín ngưỡng của ngư dân.
Theo các vị cao niên, Lăng ông Nam Hải vạn Kim Giao được tạo lập vào thế kỷ XIX (trước năm 1852), với sơ khai ban đầu là ngôi thảo am nhỏ bằng mái tranh vách lá đơn sơ để tôn thờ và thực hiện các lễ nghi liên quan đến tín ngưỡng dân gian thờ thần Nam Hải. Sau đó, nhân dân địa phương đã quyên góp tiền của, tập trung nhân lực xây dựng lại Lăng với quy mô bề thế hơn, bao gồm các hạng mục như: Chính điện, tường thành bao quanh, gian thờ cô bác, trung lăng, võ ca và nhà khói. Việc xác định niên đại ra đời của Lăng có lẽ đã dựa vào bản sắc phong có niên đại sớm nhất hiện còn lưu giữ tại Lăng là sắc phong ngày 29 tháng 11 năm Tự Đức thứ 5 (1852). Theo chúng tôi, chắc rằng Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao đã hình thành và hoạt động trước khi được vua Tự Đức ban sắc phong này.
Ngoài giá trị văn hóa vật thể, khi nói đến Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao chúng ta không thể không nói đến giá trị về mặt văn hóa phi vật thể, được thể hiện rõ qua việc thờ phụng và tổ chức các lễ hội văn hóa dân gian truyền thống hàng năm theo đúng tập tục, nghi thức của ngư dân vùng biển; đặc biệt là vị trí quan trọng của di tích trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng và mưu sinh trên biển của ngư dân địa phương. Giá trị này được thể hiện rõ nét qua việc duy trì các nghi lễ liên quan đến tập tục tôn thờ cá Ông như: lễ an táng, lễ thượng ngọc cốt, lễ hội cầu ngư… hàng năm tại di tích. Từ khi tạo lập cho đến nay, Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao đã tiếp nhận và an táng hàng chục Ngài lụy và trôi dạt vào bờ ở khu vực trước Lăng. Sau khi an táng, các Ngài được ngư dân địa phương thực hiện nghi lễ thượng ngọc cốt theo tập tục để đưa vào Lăng thờ phụng. Số lượng ngọc cốt Ông có nhiều kích cỡ to nhỏ khác nhau, được chú trọng bảo quản và gìn giữ nguyên vẹn đến ngày nay.
Lăng vạn Kim Giao được triều đình Nguyễn quan tâm, có hơn 9 sắc phong của các vua triều Nguyễn ban cho vạn Kim Giao, chủ yếu là để ca ngợi công ơn và cho phép thờ tự thần Nam Hải, mong thần tiếp tục giúp đỡ cho nhân dân. Ngày 15/01/2022, Di tích Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích cấp tỉnh.
Hiện nay, di tích tọa lạc dưới chân đồi cát ở sát cạnh bờ biển thuộc xã Hoài Hải, TX.Hoài Nhơn, có tọa độ 14o28’52.9’’ vĩ Bắc, 109o06’17.7’’ kinh Đông, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 100km về hướng đông bắc, cách UBND thị xã Hoài Nhơn 14km về hướng đông. Lăng Ông có thể gắn kết liên hoàn với nhiều di tích danh thắng như cửa biển An Dũ, Mũi Gành thôn Diêu Quang, di tích tàu không số Lộ Diêu và bãi biển Lộ Diêu (xã Hoài Mỹ) tạo thành một quần thể du lịch dọc theo bờ biển phía đông bắc của thị xã Hoài Nhơn.
Từ những kết quả này, ngày 27/3/2022, UBND tỉnh công nhận xã Hoài Hải đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2021; Hoài Hải là xã đầu tiên trong 7 xã thực hiện Chương trình XDNMT nâng cao của tỉnh được công nhận.
2. Đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao
Kim Giao là thôn được thành lập lâu đời ở vùng biển phía bắc tỉnh Bình Định nói chung và thị xã Hoài Nhơn nói riêng. Năm 1839 lập địa bạ, Kim Giao được kê trong mục các ấp được lập địa bạ triều Nguyễn, Kim Giao là một trong 108 làng thuộc phủ Hoài Nhơn.
Trong quá trình di dân vào khẩn hoang, tạo lập cuộc sống trên vùng đất mới, các thế hệ cha ông thôn Kim Giao, xã Hoài Hải đã mang theo phong tục tập quán và tín ngưỡng dân gian ở cố hương đến vùng đất mới, trong đó có tín ngưỡng thờ cúng cá Ông (cá Voi). Sau khi cuộc sống được định hình, kinh tế phát triển, những bộ phận dân cư sinh sống bằng nghề biển trên vùng đất mới đã chú tâm xây dựng các cơ sở tín ngưỡng để thờ cúng cá Ông và thực hiện các nghi thức lễ liên quan đến tập tục thờ thần Nam Hải. Đây là một nhu cầu tất yếu trong đời sống tâm linh tín ngưỡng của ngư dân.
Theo các vị cao niên, Lăng ông Nam Hải vạn Kim Giao được tạo lập vào thế kỷ XIX (trước năm 1852), với sơ khai ban đầu là ngôi thảo am nhỏ bằng mái tranh vách lá đơn sơ để tôn thờ và thực hiện các lễ nghi liên quan đến tín ngưỡng dân gian thờ thần Nam Hải. Sau đó, nhân dân địa phương đã quyên góp tiền của, tập trung nhân lực xây dựng lại Lăng với quy mô bề thế hơn, bao gồm các hạng mục như: Chính điện, tường thành bao quanh, gian thờ cô bác, trung lăng, võ ca và nhà khói. Việc xác định niên đại ra đời của Lăng có lẽ đã dựa vào bản sắc phong có niên đại sớm nhất hiện còn lưu giữ tại Lăng là sắc phong ngày 29 tháng 11 năm Tự Đức thứ 5 (1852). Theo chúng tôi, chắc rằng Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao đã hình thành và hoạt động trước khi được vua Tự Đức ban sắc phong này.
Đón nhận Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao.
Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao là thiết chế tín ngưỡng dân gian có niên đại tạo lập thuộc vào hàng sớm nhất trên vùng đất Bình Định. Mặc dù đã phải hứng chịu biết bao sự tàn phá của bom đạn chiến tranh, môi trường tự nhiên khắc nghiệt, có thời gian không có người trông coi… nhưng Lăng Ông Nam Hải vẫn còn bảo lưu được nhiều giá trị của thuở ban đầu khởi dựng cả về văn hóa vật thể và phi vật thể gắn liền với tín ngưỡng dân gian, phong tục và lễ hội của cư dân vùng biển.Ngoài giá trị văn hóa vật thể, khi nói đến Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao chúng ta không thể không nói đến giá trị về mặt văn hóa phi vật thể, được thể hiện rõ qua việc thờ phụng và tổ chức các lễ hội văn hóa dân gian truyền thống hàng năm theo đúng tập tục, nghi thức của ngư dân vùng biển; đặc biệt là vị trí quan trọng của di tích trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng và mưu sinh trên biển của ngư dân địa phương. Giá trị này được thể hiện rõ nét qua việc duy trì các nghi lễ liên quan đến tập tục tôn thờ cá Ông như: lễ an táng, lễ thượng ngọc cốt, lễ hội cầu ngư… hàng năm tại di tích. Từ khi tạo lập cho đến nay, Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao đã tiếp nhận và an táng hàng chục Ngài lụy và trôi dạt vào bờ ở khu vực trước Lăng. Sau khi an táng, các Ngài được ngư dân địa phương thực hiện nghi lễ thượng ngọc cốt theo tập tục để đưa vào Lăng thờ phụng. Số lượng ngọc cốt Ông có nhiều kích cỡ to nhỏ khác nhau, được chú trọng bảo quản và gìn giữ nguyên vẹn đến ngày nay.
Lăng vạn Kim Giao được triều đình Nguyễn quan tâm, có hơn 9 sắc phong của các vua triều Nguyễn ban cho vạn Kim Giao, chủ yếu là để ca ngợi công ơn và cho phép thờ tự thần Nam Hải, mong thần tiếp tục giúp đỡ cho nhân dân. Ngày 15/01/2022, Di tích Lăng Ông Nam Hải vạn Kim Giao được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng di tích cấp tỉnh.
Hiện nay, di tích tọa lạc dưới chân đồi cát ở sát cạnh bờ biển thuộc xã Hoài Hải, TX.Hoài Nhơn, có tọa độ 14o28’52.9’’ vĩ Bắc, 109o06’17.7’’ kinh Đông, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 100km về hướng đông bắc, cách UBND thị xã Hoài Nhơn 14km về hướng đông. Lăng Ông có thể gắn kết liên hoàn với nhiều di tích danh thắng như cửa biển An Dũ, Mũi Gành thôn Diêu Quang, di tích tàu không số Lộ Diêu và bãi biển Lộ Diêu (xã Hoài Mỹ) tạo thành một quần thể du lịch dọc theo bờ biển phía đông bắc của thị xã Hoài Nhơn.
Tin và ảnh: Đặng Văn Đệ
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập13
- Hôm nay3,380
- Tháng hiện tại38,903
- Tổng lượt truy cập3,510,710